سیبرنتیک علم کنترل انسان و ماشین است. این تعریف غلط نیست ولی کامل نیست. امروزه سیبرنتیک را در بحث های مختلف مانند اقتصاد، زبان‌شناسی، بزه­کاری و ... هم به کار می‏برند که این مفاهیم در تعریف بالا که از وینر است وجود ندارد، گفته شده است. این تعریف ۲ نوع محدودیت دارد:

۱- فقط موجود زنده و ماشین‌ها را مطرح کرده در حالی که الآن در موضوعات اجتماعی هم مطرح است.

۲- محدودیتی که در فرآیندهای مرتبط با اطلاعات وجود دارد. مانند پردازش، ذخیره کردن، جستجو کردن، و ... که در تعریف به این موارد اشاره نشده است.

تعاریف مختلف سیبرنتیک را می‌توان در ۵ گروه دسته‌بندی کرد:

گروه اول: همان تعریف وینر را می‏پذیرند. (همان کنترل در حیوان و ماشین)

در این گروه سه نوع تعریف از سیبرنتیک ارائه شده است:

۱. سیبرنتیک علمی است که سیستم‌ها و فرایندهای کنترل رابه کمک روش‌های ریاضی مورد بررسی قرار می‌دهد.

۲. علم فرایند انتقال و کاربردپذیر کردن اطلاعات است.

۳. علمی است که در مورد روش‌های تشکیل، ساخت و انتقال الگوریتم‌هایی که فرایندهای کنترل را وصف می کند به مطالعه می‌پردازد.

گروه دوم: بر پایه مفهوم سیستم و اطلاعات فعالیت خود را قرار دادند. این گروه سیبرنتیک را بررسی سیستم‌هایی می‏داند که به شکل باز و دارای انرژی عمل می‏کند. یعنی در مقابل سیستم‌های بسته که مانع دخول اطلاعات و انرژی هستند. مانند ترموستات که خود کنترلی دارد و به شکل بسته عمل می‏کند.

گروه سوم: سیبرنتیک را هنر می‏داند تا علم. هنر، نشان دادن واکنش به شرایط گوناگون است. وقتی قرار است سیستمی تحت کنترل باشد باید واکنش در زمان مناسب صورت گیرد. سیبرنتیک علم بهینه ساختن فرایندهاست و بحث بازخورد در آن مطرح می‏شود. با استفاده از بازخورد می‏توان سیستم را اصلاح و بهینه کرد.

گروه چهارم: سیبرنتیک را به عنوان نظریه عمومی سیستم ها و نظام علت و معلولی تعریف می‏کند. یعنی مسئله‌ای رخ نمی دهد مگر اینکه علتی داشته باشد.

گروه پنجم: سیبرنتیک را رویکردی روش‌مند می‏داند که رفتار خاصی را از خود نشان می‏دهند. که انگیزه‏ها نمایانگر اثر محیط بر سیستم هستند و پاسخ‏ها اثرات سیستم بر محیط هستند.

با تلفیق گروه دوم و پنجم می‏توانیم تعریفی از سیبرنتیک داشته باشیم.



سیبرنتیک علمی است که از یک سو سیستم‏های نسبتاً باز را از دیدگاه تبادل متقابل اطلاعات میان آنها و محیطشان مورد بررسی قرار می‏دهد و از سوی دیگر به بررسی ساختار این سیستم‏ها از دیدگاه تبادل متقابل اطلاعات میان عناصر مختلف آن سیستم می‏پردازد.




منابع بیشتر برای سیبرنتیک و ارتباطات



جمالی‌مهموئی، حمید‌رضا و سعید اسدی. ۱۳۸۴. "سیبرنتیک چیست؟" تدبیر، ش ۱۵۵ (فروردین): ۴۹–۵۳.

غلامزاده، احمد و بهروز فتحی. ۱۳۷۷. سیبرنتیک و نقش ان در ایجاد سیستم‌های اطلاعاتی: مبانی نظری سیستم مدیریت اطلاعات پایة لجستیک. ج ۱. تهران: مؤسسة انتشارات دانشگاه امام حسین.

لرنر، آلکساندر یاکوولیویچ. ۱۳۶۶. مبانی سیبرنتیک. ترجمه‌ی کیومرث پریانی. تهران: دانش‌پژوه.

معتمدی، فاطمه. ۱۳۸۲. "بازخورد و نظام‌های بازيابی اطلاعات." پژوهشنامه پردازش و مديريت اطلاعات ۱۸ (۳ و ۴): ۱–۱۶.

نشاط، نرگس. ۱۳۸۵. از اطلاعات تا کوانتوم: جنبه‌های فنی اطلاعات و اطلاع‌رسانی. تهران: انتشارات دما


این پاسخ توسط مهسا فرد حسینی ارسال شده است