وبینار «چگونه در دانشگاه های خارج از کشور بورس شویم؟» با سخنرانی محمود خسروجردی، دانشجوی دکتری دانشگاه کالج اسلو نروژ دیروز (۲۷ بهمن ۱۳۹۴) و با حضور جمع کثیری از کتابداران بصورت آنلاین برگزار شد. در این وبینار که راس ساعت 19:30 آغاز شد، خسروجردی تجربیات خود را بطور کامل با شرکت کنندگان به اشتراک گذاشت و به پرسشها پاسخ داد.

خبرگزاری کتابداری و اطلاع رسانی ایران (لیزنا) خبری جامع از برگزاری این وبینار تهیه نموده است که در ادامه می توانید مشاهده نمایید.

در ابتدای این وبینار محمود خسروجردی ضمن تبریک برای شرکت و اقدام به ادامه تحصیل افراد شرکت کننده در وبینار، در خارج از کشور سخنان خود را با بیان تجربیات شخصی خود شروع کرد. وی گفت: بنده هم اکنون دانشجوی دانشگاه اسلو نروژ هستم و از سه دانشگاه UBC کانادا، UM مالزی و اسلو نروژ پذیرش داشتم. که به دلیل مشروط بودن پذیرش دانشگاه کانادا و بهتر بودن شرایط زندگی و تحصیل در نروژ دانشگاه اسلو را برگزیدم.

وی در مورد اولین گام برای اقدام دریافت بورسیه گفت: مهمترین مسئله برای گرفتن بورس قبل از مهیا ساختن مدارک زبان و تحصیلی، داشتن اراده و پشتکار و پیگیری مداوم است.

مدارک مورد نیاز برای دریافت بورسیه چیست؟

وی درباره مدارک مورد نیاز برای دریافت بورسیه گفت: مدارک مورد نیاز به خصوص برای کشورهای آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان داشتن مدرک زبان آیلتس با نمره ۶,۵ تا ۷ یا مدرک تافل با نمره بالاتر از ۹۰ است. اولویت اول در اقدام برای پذیرش و بورسیه، داشتن مدرک زبان است؛ چرا که تسلط بر زبان گاهی نقاط ضعف شما مانند نداشتن مقاله و رزومه قوی را می پوشاند. تسلط بر زبان نشان دهنده ی قدرت شما در برقراری ارتباط است. برخی از دانشگاه ها داشتن مدرک زبان را (که جز مدارک ارسالی است) نشان دهنده تسلط شما بر زبان می دانند اما برخی دیگر با انجام مصاحبه آنلاین که حدود یک الی  یک ساعت و نیم است، تسلط شما بر روی زبان را می سنجند. برای دریافت بورسیه از کشورهایی مانند کانادا و آمریکا به نمره آزمون GRE هم نیاز است. در مورد رشته هایی با گرایش مدیریت سیستم ها در این کشورها به نمره مدرک GMAT هم نیاز است.

وی در ادامه موضوع مدارک مورد نیاز به داشتن ریز نمرات و اصل دانشنامه اشاره کرد و گفت: دانشجویان در حال تحصیل می توانند آخرین ریز نمرات خود را از دانشگاه دریافت نمایند. البته این ریز نمرات رسمی نیست و باید به همراه آن نامه ای از دانشگاه دریافت کرد که در آن به معدل و نمرات افراد تا آخرین ترمی که در حال تحصیل هستند، اشاره شده است. این نامه یک نامه رسمی است و به ریز نمرات ارائه شده اعتبار می بخشد.

خسروجردی بیان کرد: داشتن رزومه برای دریافت بورسیه الزامی است. در رزومه به مواردی مانند اینکه چه کارهایی تاکنون انجام داده اید، در چه دانشگاه ها و چه مقاطعی تحصیل کرده اید، چه مقالاتی نوشته اید و موضوع پایان نامه تان چه بوده است، اشاره می شود. در صورتی که تعداد مقالاتی که نوشته اید کم است، به ذکر اطلاعات کتابشناختی اکتفا نکنید و توضیحاتی را در مورد روش کار و نتایج به دست آمده ارائه دهید؛ چرا که حجم رزومه ارسالی از دیدگاه روان شناختی بر روی ارزیاب تاثیر گذار است.

وی به داشتن مقالات به زبان انگلیسی اشاره کرد و گفت: داشتن مقالات به زبان انگلیسی از اهمیت بسزایی برخوردار است چرا که نشان دهنده فعالیت و به روز بودن متقاضی است. قضاوت در مورد منابع فارسی برای دانشگاه ها سخت است و تنها با مجلاتی که در  scopus نمایه می شود، آشنایی دارند. البته داشتن مقاله فارسی برای بسط و گسترش رزومه شما مفید است و نشان دهنده فعالیت شما به زبان بومی خودتان است.

این دانشجوی دکتری دانشگاه اسلو گفت: ارسال توصیه نامه از سوی اساتید به همراه مدارک، در روند پذیرش تاثیرگذار است. اگرچه توصیه نامه غیر رسمی است اما اهمیت ویژه ای دارد چرا که نشان دهنده شبکه های ارتباطی است که شما با متخصصان و صاحب نظران رشته تان در کشور خود دارید. توصیه نامه بهتر است مفصل و جامع باشد و در آن به توانمندی های کلامی، مهارت های ارتباطی، توانایی انجام کارهای گروهی، روحیه پژوهش، میل به ادامه تحصیل، نمرات کسب شده شما در درس هایی که با استاد نویسنده توصیه نامه داشته اید و مقالاتی که به صورت مشترک با وی کار کرده اید، باشد.

خسروجردی یادآور شد: یکی از مهمترین مدارک مورد نیاز به هنگام ارسال مدارک، پروپوزال است. داشتن پروپوزال نشان می دهد که شما یک برنامه دارید و در کشور مقصد قصد انجام چه کارهایی را دارید. در نوشتن پروپوزال سعی کنید که موضوعات انتخابی کلیشه ای نباشد. یک طرح پیشنهادی خوب باید مسئله مدار باشد و یک مسئله را حل کند. در کشورهای اروپایی داشتن چارچوب نظری و متناسب با موضوع طرح پیشنهادی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مشاهده چارچوب های نظری مرتبط با علم اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی می توان به سایت human behavior project مراجعه کرد تا با آخرین تئوری های موجود و مرتبط با موضوع مورد نظر آشنا شد. در کشورهای اروپایی و آمریکایی کیفیت و مسئله مدار بودن پروپوزال بسیار مهم است.

وی در ادامه افزود: آخرین مدرکی که به آن نیاز دارید motivation letter یا purpose statement است که در متن آن به مواردی از قبیل اینکه چرا کشور مورد نظر را انتخاب کرده اید، چرا این دانشگاه را انتخاب کرده اید، چرا دوست دارید در دپارتمان مورد نظر ادامه تحصیل دهید، علایق شخصی شما برای ادامه تحصیل چیست و چرا شایسته دریافت بورسیه هستید، اشاره می شود. در نوشتن نامه حتما به بافت رسمی کشور دقت کنید.

کدام کشور و کدام دانشگاه؟

خسروجردی در مورد انتخاب کشور و دانشگاه برای دریافت بورسیه بیان کرد: انتخاب کشور بسیار مهم و تاثیرگذار است. در انتخاب کشور بهتر است به مواردی مانند آب و هوا، اعتبار و جایگاه آن در نظام های رتبه بندی جهانی، ساختار فرهنگی، زبان رایج کشور مقصد، شهری که دانشگاه مورد نظرتان در آن واقع شده است و اینکه امکان اقامت در آن کشور بعد از اتمام تحصیل وجود دارد یا خیر، توجه کرد.

وی در ادامه افزود: برای آگاهی از فهرست بهترین شهرهای دانشجویی می توان به سایتbest student cities ۲۰۱۵ و برای آگاهی از هزینه های زندگی در یک شهر یا کشور خارجی با  استفاده از کلید واژه cost of living در مورد بهترین شهرهای دانشجویی و هزینه زندگی در آن ها آگاه شد.

وی در مورد اعتبار دانشگاه انتخابی گفت: می توان برای آگاه شدن از فهرست بهترین و معتبرترین دانشگاه ها از نظام های رتبه بندی دانشگاهی مانند shanghai ranking, the university times higher education و QS استفاده کرد.

چطور اساتید را پیدا کنیم؟ مکاتبه داشته باشیم یا خیر؟

خسروجردی در مورد انتخاب اساتید گفت: در آمریکا و کانادا در دوره بهار و پاییز جذب دانشجو صورت می گیرد. در صورتی که فراخوان جذب دانشجو به صورت فراخوان موقعیت شغلی باشد- چرا که در بعضی از کشورها، دانشجوی دکتری بودن شغل محسوب می شود- نیازی به انتخاب و مکاتبه با استاد خاصی نیست؛ چون شما با استاد رابطه ندارید و دانشگاه انتخابیتان شما را ارزیابی نمی کند و مدارک شما را برای موسسه ثالثی ارسال می کند تا جنبه بی طرفی رعایت شود. بعد از ارزیابی مدارک شما برای مصاحبه دعوت می شوید. لازم به ذکر است که داشتن ارتباط با اساتید مطرح و پرکار که دارای بودجه پژوهشی هم هستند به شما در روند پذیرش کمک می کند.

وی در ادامه افزود: برای یافتن اساتید پرکار و مطرح می توان به scholar.google.com مراجعه کرد و فهرستی از اساتید و مقالاتی که در زمینه خاصی کار کرده اند را مشاهده کرد.

آمریکا بهتر است یا اروپا؟

وی در مورد اینکه انتخاب کشورهای اروپایی در اولویت هستند یا آمریکا گفت: انتخاب کشورهای اروپایی به دلیل داشتن ویزای شینگن و امکان ایجاد شبکه های ارتباطی قویتر در اولویت است.

چه حوزه پژوهشی را انتخاب کنیم؟

خسروجردی در مورد انتخاب بهترین و پرکاربردترین حوزه های موجود در رشته، در حال حاضر مطالعه مقاله ای با عنوان evolution of library and information science نوشته  Jarvelin & Yakkari را پیشنهاد داد و گفت: غالب ترین و پرکارترین حوزه ها در رشته ی کتابداری، رفتار اطلاع یابی و بازیابی اطلاعات است. وی انجام پژوهش در حوزه های رفتار اطلاع جویی، وب سنجی، علم سنجی، انفورماتیک پزشکی و به طور کلی استفاده از روش های کیفی را به شرکت کنندگان در وبینار پیشنهاد داد.  

مزایا و مشکلات زندگی و تحصیل در خارج کشور

خسروجردی به معایب و مزایای زندگی در خارج از کشور اشاره کرد و یادآور شد: از مزایای زندگی و تحصیل در خارج کشور می توان به ایجاد شبکه ارتباطی با اساتید رشته در سراسر جهان، تحصیل بدون دغدغه مالی، استفاده از بودجه ارائه شده در بورسیه برای شرکت در کنفرانس ها و همایش ها، عدم نیاز به ویزا برای شرکت در همایش های خارجی، امکان پذیرفته شدن در مقطع تحصیلی بالاتر و هیئت علمی شدن و امکان اقامت دائم در کشور محل تحصیل اشاره کرد.

وی در ادامه درباره معایب زندگی در یک کشور خارجی بیان کرد: قطع شبکه های ارتباطی با اساتید داخلی، دوری از خانواده، افسردگی، تطابق محیطی، استرس و فشار کاری، مشکلات ارتباطی و زبانی، عدم آشنایی با ساختار فرهنگی و اجتماعی از معایب زندگی در کشور بیگانه است.

گفتنی است، در پایان این وبینار، جلسه پرسش و پاسخ برگزار شد و محمود خسروجردی به سئوالات شرکت کنندگان پاسخ داد.

منبع گزارش : لیزنا