تحقيقي كه يك محقق انجام مي دهد از اهميت زيادي برخوردار است و ممكن است تعداد زيادي از افراد آن را مطالعه كنند روي اين اصل مقال هاي كه از كار محقق منتشر مي شود بايد به شكل قابل قبول و منطقي تنظيم و همه استانداردهاي لازم در آن رعايت شود به عبارت ديگر يك مقاله علمي ر ه آورد تجربه و تمرين در سازماندهي فكري است به اين معني كه نويسنده مقاله می آموزد تا نتايج پژوهش هاي خود را به شكل منظم طبقه بندي كند و به ساده ترين روش بيان كند .

خط خط مقاله علمي پژوهشي و ادعاهايي که در مقاله علمي پژوهشي ارائه مي‌شود بايد مستند و مستدل باشد. فرض آن است که مخاطب هيچ مطلبي را قبول نمي‌کند، لذا  تمام مطالب حتي اگر نزديک به بداهه باشد بايد مدلل و مستند باشد.

مقاله علمي پژوهشي حداکثر بايد 20 صفحه باشد و حتماً مشتمل بر يک سخن تازه و نظرية بديع باشد، صرف تدوين و جمع بندي کافي نيست.

شيوة ارجاع دهي مقالات علمي پژوهشي با پايان نامه و ساير مقالات و گزارش هاي علمي کاملاً متفاوت است لذا باید به شيوه‌نامه مجله ای که قرار است برای آن مقاله بنویسید دقت کنید.

اكثر مقالات پژوهش از الگوي زير پيروي م يكنند .

عنوان ، چكيده يا خلاصه تحقيق،کلمات کلیدی، مقدمه شامل هدف؛ روش؛ مسأله و پرسشهای پژوهش،  یافته ها،  بحث و نتیجه گیری و  منابع .

عنوان:

عنوان مناسب، بايد اطلاعاتي در مورد محتواي مقاله در دسترس خوانندگان قرار دهد به عبارتي بايد مفهوم اصلي پژوهش را نشان دهد و به طور خلاصه مضمون اصلي پژوهش و متغيرهاي اصلي و رابطه آنها را با هم مشخص كند .عنوان مقاله بايد كوتاه، دقيق، رسا و جذاب باشد.

در صفحه عنوان مقاله به دنبال عنوان پژوهش نام مؤلف يا مؤلفان ذكر مي شود و در سطر زير آن نام مؤسسه، بخش  دانشكده يا دانشگاهي كه هر يك از مؤلفان يا پژوهشگران در آن مشغول به كار هستند، درج مي شود .

ترتيب قرار گرفتن نام مؤلفان به دنبال يكديگر بايد متناسب با ميزان همكاري آنان در انجام پژوهش باشد. يعني ابتدا نام كسي كه بيشتر از همه در اجراي پژوهش نقش داشته ذكر مي شود، بعد نام كسي كه از اين لحاظ بعد از نفر اول قرار دارد … اما اگر ميزان مشاركت همه افراد در اجراي پژوهش يكسان است اسامي آنان به ترتيب حروف الفبا به دنبال هم قرار مي گيرند .

 چكيده:

در مجلات علمي چكيده و خلاصه مشابه يكديگرند، هر چند معناي آنها در فرهنگ لغات با يكديگر متفاوت است. مجلات يكي از دو نام را بر مي گزينند .
در آغاز مقاله پژوهشی، خلاصه اي بسيار فشرده از مراحل و نتايج پژوهش آورده مي شود .چكيده به خواننده كمك مي كند تا به سرعت از محتواي مقاله آگاه شود . اغلب خوانندگان ابتدا چكيده يك مقاله را مطالعه مي كنند و بر اساس برداشتهاي خود تصميم به مطالعه مقاله مي گيرند. به عبارت ديگر، چکیده به مانند ويترين هر مقاله عمل مي كند. بنابراين سعي كنيد چكيده را گيرا بنويسيد و نكات اصلي پژوهش را در آن منظور كنيد .

چكيده بايد يافته هاي مهم پژوهش را به طور خلاصه ارائه دهد و هر چند كوتاه است اما بايد متضمن نكات اصلي باشد. معمولاً چكيده مقالات از 150 تا 250 واژه تشكيل شده است .اما براي تهيه آن بايد ضوابط هر مجله را رعايت كنيد. اين ضوابط در قسمت دستورالعمل تهيه مقاله قيد مي شود.

چهار بخش عمده هر چكيده عبارتست از :

هدف: در اين قسمت موضوع پژوهش و هدف تحقيق در صورت امكان در يك يا دو جمله بيان میگردد .
روش: در اين قسمت روش تحقیق آورده می شود.  آزمودني ها با ذكر ويژگي هاي ضروري مانند  روش بررسي روش نمونه گيری، تعداد و مانند آنها مشخص مي شوند .همچنين، شامل ابزارها و شیوه جمع آوري داده ها، نام آزمونهاي آماري و ساير موارد ضروري بيان مي گردد .
یافته ها: در اين قسمت يافته ها پژوهش ارائه می شوند.این که در این پژوهش به چه چیزی دست یافته اید. در پژوهش های کمی نتایج آماری در این قسمت آورده می شود.
نتیجه: نتایج پژوهش در حد سه یا چهار خط در این قسمت آورده می شود.
 در چكيده بايد اين نكات لحاظ شود :
از علائم اختصاري كه فقط در متن مقاله به آنها اشاره شده و از ارجاع خوانندگان به جداول يا تصاوير خودداري كنيد .
از جملات ساده، حقيقي و ارزشمند استفاده كنيد.
از ذكر منابع در چكيده خودداري كنيد .
اصطلاحات مهم و كليدي را در چكيده بياوريد .
براي شماره ها از ارقام استفاده كنيد. مثلاً به جاي پانزده بنويسيد 15
در اين قسمت فقط گزارش كنيد و از نقد و  ارزيابي خودداري كنيد .

كلمات كليدي:

بسياري از مجلات از نويسنده می خواهند تا كليدواژه هايي را براي مقاله خود ارائه دهند ، اين كليدواژه ها در نمايه مجله ذكر مي شوند و خوانندگان را به مقالات مورد نظرشان هدايت می كنند . بايد اطمينان حاصل كنيد كه اين واژه ها تا حد امكان اختصاصي باشند تا خوانندگان مقاله به خوبي بتوانند بر آن تمركز يابند.
حداکثر پنج کلیدواژه برای مقاله انتخاب می شود.

مقدمه:

مقدمه بايد پاسخگوي اين سؤالات باشد: هدف شما از پژوهش چه بوده و درصدد دستيابي به چه نتايجي بوديد؟ بدين منظور در مقدمه بايد موارد زير گنجانده شود .
شامل تعريف مشكل يا مسأله كه تقريباً خلاصه اي از بيان مسأله در طرح هاي تحقيقاتي است. اهميت مشكل و راههاي مقابله با آن و عوارضي كه تداوم آن ايجاد مي كند.
پرسشهای پژوهش و اینکه این مقاله می خواهد به چه پرسشی پاسخ دهد.
مروري خلاصه بر متون مرتبط و نتايج منطقي آنها كه محقق را به انجام پژوهش فعلي تشويق كرده است، بايستي در مقدمه گنجانده شود .
در اين قسمت بيان واضح هدف از انجام پژوهش و روش انتخاب شده براي حل مشكل نيز بيان مي‌گردد .
مقدمه بايد كوتاه باشد و موضوع مورد سؤال را به روشني پاسخ دهد .

روش  پژوهش:

بخش روش، قلب پژوهش و مقاله است. بخش روشها بايد با يك توالي منطقي شرح دهد كه يك مطالعه چگونه طرح ريزي و اجرا شده است و داده ها چگونه تحليل گرديده اند . تمامي موارد ذكر شده در اين بخش را به تفصيل توضيح دهيد. اين بخش بايد به گونه اي نوشته شود كه اگر محقق ديگري تصميم به تكرار كار شما گرفت براحتي بتواند مطالعه را  با استفاده از این روش عيناً انجام دهد .در این بخش نوع روشی که استفاده شده، ابزار استفاده شده اعم از پرسشنامه، مصاحبه و غیره، جامعه آماری، روش نمونه گیری و روش گردآوری داده ها توضیح داده شود.
همچنین پایایی و روایی ابزار پژوش در این قسمت آورده می شوند.

یافته ها:

 بخش ساده و توصيفي مقاله است كه به بيان نتايج حاصل از آزمايشها و آزمونها و آنچه که در طول انجام پژوهش به دست آمده است می پردازد. این بخش مقاله داراي دو جنبه كليدي است:
 الف. توصيف كلي يافته هاي مهم مطالعه و پاسخ به پرسش های پژوهش
ب. بيان واضح و دقيق اطلاعات به دست آمده .
هدف نگارش این بخش، پاسخگويي به سؤالات تحقيق است ولي شرح يافته هايي را نيز شامل مي شود كه در فرضيات وجود نداشته و محقق ضمن اجراي پژوهش به آنها دست يافته است. لازم نيست تمام اطلاعات به دست آمده ارائه شوند، اين بخش بايد فقط حاوي اطلاعات مرتبط با عنوان باشد .در ضمن گزارش نتايج آزمونهاي آماري، ذكر اين نكته مهم كه چه فرضیه هايي تأييد شده و كدام يك تأييد نشده است نيز ضرورت دارد .
همچنين اگر پژوهش به صورت کمی انجام گرفته است درباره هر يك از آزمونهاي آماري به كار رفته بايد اطلاعات لازم داده شود. در نگارش یافته ها بايد از جملات طولاني و تكراري خودداري کرد. این بخش شامل مجموعه اي از متن، جداول، تصاوير، نمودارها، و … است .
متون جداول و زير نويس نمودارها بايد خودكفا باشد و براي شرح آنها خواننده گمراه نشود. فايده جدولها اين است كه نتايج را به طور دقيق و در يك فضاي كم و به طور خلاصه ارائه می دهد.
توجه داشته باشید که عنوان جدول ها در بالای جدول آورده می شود و عنوان تصاویر و نمودارها در زیر آنها می آید.

بحث و نتیجه گیری:

نگارش بحث دشوارترين قسمت مقاله است اینکه نتايج به دست آمده چه كاربردهايي دارد نياز به تفكر دقيق دارد .معمولا حجم اين بخش نبايد بيش از يك سوم كل مقاله (مقدمه + روشها+ + نتايج+ بحث) باشد. مي توان با رعايت نكته هاي زير به بحث كافي دست يافت :
خلاصه يافته هاي مهم در يك پاراگراف در ابتداي بحث آورده شود؛
نتايج با كارهاي قبلي مقايسه شود ؛
بحث مشكلات پيش آمده با روشهاي به كار رفته می تواند در این قسمت آورده شود؛
گذري به آنچه يافت نشده است؛
پيشنهاد كار بيشتر؛
ارائه يك نتيجه گيري مختصر.


بنابر اين لازم است در قسمت بحث:

 الف.شباهتها و يا تفاوتهاي بين نتايج پژوهش با پژوهشهاي قبلي روشن شود
 ب. نقاط ضعف پژوهش بيان شود.
ج. كمكهايي را كه يافته هاي پژوهش به روشن شدن مسأله و زمينه دانش آن كرده اند نيز معلوم شود.
به طور کلی يافته هاي خود را به يافته هاي حاصل از پژوهشهاي قبلي مرتبط كرده و در صورتي كه اين يافته ها با يكديگر همخواني ندارد علت آن را ذكر كرده و بالاخره مشكلات و نقاط ضعف پژوهش، همراه با پيشنهادهايي براي پژوهشگران كه مي خواهند در آينده در زمينه پژوهش فوق كار كنند، ذكر شود .در صورتی که پژوهش شما برای اولین بار است که انجام می شود دیگر قسمت مقایسه یافته ها و ارتباط آنها با دیگر پژوهش ها لازم نیست.
در قسمت انتهاي مقاله مي توان از همكاران، اساتید و ساير افرادي كه در تهيه مقاله كمك كرد ه اند، سپاسگزاري نمود .

فهرست منابع:

در بخش منابع يا مراجع ، فهرست آثار و اسنادي كه در متن مقاله به آنها اشاره شده است مي آيد .در این قسمت شیوه نامه استناد به منابع مهم است. در علوم انسانی معمولا از روش APA استفاده می کنند. بر این اساس منابع به ترتیب حروف الفبا و بدون ذکر شماره در پایان مقاله آورده می شوند.