این صفحه حاوی مطالبی مرتبط با مهارتهای لازم برای نگارش مقاله برای مجلات علمی پژوهشی یا مقاله نویسی برای مجلات بینالمللی و آی اس آی است.
اولین نکته انتخاب مجله برای انتشار مقاله است. سردرگمی زیادی میان دانشجویان و پژوهشگران ایرانی برای انتخاب مجله وجود دارد و با وجود تعداد رو به افزایش مجلههای چپاولگر یا غارتگر که از الگوی دسترسی آزاد برای پر کرده کیسههای خود استفاده میکنند نیز به این سردرگمی افزوده است. لذا برای اطمینان از اینکه مجلهای که انتخاب کردهاید، مجله مناسب و معتبری است، موارد زیر را در نظر داشته باشید.
اطمینان حاصل کنید که مجله در فهرست نشریات نامعتبر وزارت علوم یا همان black list نیست. منتها توجه داشته باشید که این سیاهه بسیار ناقص است و دیر به دیر روزآمد میشود. لذا نبود در این سیاهه به معنی معتبر بودن نیست و لازم است کنترلهای زیر را نیز انجام دهید.
اطمینان حاصل کنید که مجله یا ناشر آن در فهرست مجلات چپاولگر یا فهرست ناشران چپاولگر نیست. ناشران و مجلات این فهرستها مواردی هستند که معیارهای علمی را به احتمال زیاد رعایت نمیکنند. این مجلهها داوری دقیقی ندارند، هر چیزی را منتشر میکنند که پولی کسب کرده باشند.
همچنین سیاهه مجلات جعلی را نیز نگاه کنید که مجله در این سیاهه نباشد.
بررسی کنید که آیا مجله در نمایههای معتبری مثل آی اس آی وجود دارد یا خیر. صرفاً به اطلاعات سایت خود نشریه بسنده نکنید و اگر مجله ادعایی در این زمینه دارد با کنترل بانک اطلاعاتی درستی ادعای مجله را بررسی کنید. یک شیوه ساده و رایگان برای کنترل این مسئله این است که به فهرست اصلی مجلات وب آو نالج مراجعه کنید. در قسمت جستجوی آن اسم مجله یا یک کلمه از آن را جستجو کنید. اگر پیدا نشد که قطعاً آی اس آی نیست. اگر در این سیاهه بود، روی کلمه coverage در پایین اسم مجله کلیک کنید. اگر در یکی از سه نمایه Science Citation Index یا Social Science Citation Index یا Arts & Humanities Citation Index (به عبارت دیگر در یکی از سایتشن ایندکسها یا نمایههای استنادی) بود آن وقت یعنی آی اس آی است. اگر در قسمت کاورج هیچ کدام از این سه نبود و مثلا نوشته بود Zoological Record یا نمایه دیگری، معنایش این است که آن مجله آی اس آی نیست اگر چه در وب آو نالج قرار دارد. منظور از آی اس آی تنها زیرمجموعهای از وب آو نالج به اسم وب آو ساینس است که همان سه نمایه استنادی است که در بالا ذکر کردم.
مجلههایی که ضریب تأثیر دارند باید در یکی از سه نمایه استنادی که در بالا گفتم باشند. منتها برخی مجلات به دروغ روی سایت خود ضریب تأثیر مینویسند لذا لازم است خودتان این سرج را برای اطمینان انجام دهید.
آی اس ای نبودن مجله لزوماً به معنی بی اعتباری و بی ارزشی مجله نیست، برخی مجلات معتبر ممکن است در فهرست آی اس آی نباشند. در برخی رشتهها انجمنهای علمی دارای لیستی از نشریات معتبر هستند مثل انجمن ریاضیات آمریکا که مجلات ریاضی را بر اساس شاخصی موسوم به MCQ رتبهبندی میکند. یا در حوزههای بیزینس، بازاریابی، ارتباطات و چندین حوزه مرتبط دیگر میتوانید به لیست مجلات باکیفیت که در استرالیا تدوین میشود مراجعه کنید (توضیحات بیشتر در مورد این لیست و برخی لیستهای دیگر). علاوه بر این میتوانید به سایت جورنالمتریکس الزویر مراجعه کنید و شاخصهای یک مجله را با سایر مجلات آن رشته مقایسه کنید و ببینید که در چه جایگاهی قرار دارد (لزوماْ هر مجلهای در این سایت بود خوب نیست). یا برای اطمینان از اعتبار مجلات غیر آی اس آی میتوانید به ملاکهای زیر توجه کنید.
مجله دارای ناشر معتبر و قدیمی است.
خود مجله دارای قدمت زیاد است و مجله تازه تأسیسی نیست.
هیئت تحریریه و سردبیر مجله افراد شناخته شده و صاحب نامی در حوزه کاری مجله هستند.
حوزه موضوعی مجله، خاص و تخصصی است.
مقالههای منتشر شده در شمارههای پیشین مجله، مقالههای وزین و با کیفیتی هستند.
نظر جامعه علمی آن رشته در مورد آن مجله مثبت و همراه با احترام است.
مجله به یک انجمن علمی معتبر وابسته است.
به مجلههایی که شرایط زیر را دارند شک کنید و بررسی دقیقتر و موشکافانهتری در مورد آنها انجام دهید.
مجلههایی که از نویسنده برای انتشار مقاله پول میگیرند.
مجلههایی که عناوین عام دارند و کلمههای کلی در عنوان آنها به کار رفته است مثل recent studies یا basic research.
مجلههایی که در عنوان آنها از کلمههایی مثل American، International، Australian یا کلمات مشابه استفاده شده بدون اینکه واقعا ارتباطی با این کشورها داشته باشند یا ترکیب هیئت تحریریه آنها انعکاس این ادعا باشد.
مجلههایی که چند سالی بیشتر نیست منتشر شدهاند.
مجلههایی که ناشران آنها از کشورهای آفریقایی، خاور میانه، یا هند هستند.
مجلههایی که ضریب تأثیر ندارند اما برای اینکه نشان دهند معتبر هستند از نسخههای جعلی ضریب تأثیر مثل ضریب تأثیر یونیورسال، یا ضریب تأثیر گلوبال یا ضریب تأثیر بینالمللی یا ضریب تأثیر محاسبه شده توسط سایتفاکتور در سایت خود استفاده میکنند. همه این ضریب تأثیرها چیزهای مندرآوردی و بی اعتبار هستند.
اگر با رعایت همه این موارد هنوز قادر به تأیید اعتبار یک مجله یا تصمیمگیری در مورد آن نیستید از یک نفر متخصص همرشته خود که مقالات بینالمللی زیادی نوشته و به زبان انگلیسی تسلط دارد و مجلات را میشناسد مشورت بگیرید و در این مورد لزوماً به توصیه استاد راهنما یا همکار خود به ویژه اگر تجربه چندانی ندارد اعتماد نکنید.
منبع: جمالی مهمویی، حمیدرضا (1393). مقاله نویسی برای مجلات ISI